Dit zijn je rechten als je wordt gepakt met drugs op een festival

De festivals en feestjes vliegen je deze zomer om de oren. Voor veel mensen is een festival hét moment om alle remmen los te gooien. Met alcohol en in steeds meer gevallen ook drugs. Er is een trend gaande waarbij drugsgebruik onder jongeren steeds meer sociaal geaccepteerd wordt. Fair enough, verantwoord omgaan met geestverruimende middelen kan je festivalervaring zeker een extra dimensie geven.

Toch wordt de Opiumwet de laatste tijd door politie en Justitie steeds strenger gehandhaaft, zeker op festivals. Er hangen bij de ingang van festivals niet voor niets van die mooie tonnetjes waar je jouw drugs in kunt leveren voordat je jezelf op het festivalterrein begeeft. Mocht je jezelf bedenken. Niet dat iemand daar ooit z’n shit ingooit, maar het gewoon netjes in een sealtje bij zijn of haar genitaliën heeft zitten. Prikt eventjes, maar na een zenuwachtig momentje gaat het zodra je binnen bent gewoon de portemonnee in. Klaar om te gebruiken.

Maar het kan ook helemaal anders lopen. Iedere bezoeker van een feest of festival kan zomaar gecontroleerd worden en eventueel worden aangehouden. Dan mag mee naar de zogeheten ‘drugsstraat’, een speciaal ingericht stukje festivalterrein  waar festivalgangers die met drugs op zak worden gesnapt, meteen moeten voorkomen. Maar wat zijn precies je rechten als je op een festival met drugs gepakt wordt? We got you!

Gepakt drugs op een festival. En nu?

First things first, je drugs het gebruik ben je niet strafbaar volgens de Opiumwet. Bezit, handel en productie zijn echter wél strafbare feiten. Waar de twee Nederlanders die op Sziget Festival zijn opgepakt inmiddels pijnlijk zijn achter gekomen. Anyway, als je een gebruikershoeveelheid op zak hebt, moet je dit inleveren en krijg je over het algemeen geen boete. Met een gebruikershoeveelheid geldt voor softdrugs (hasj en wiet) minder dan 5 gram en maximaal een halve gram bij harddrugs (cocaïne, speed etc.), 1 pil en minder dan 5 ml GHB.

He in beslag nemen wordt wel geregistreerd, dus je naam is bekend bij de politie maar je krijgt geen strafblad. Heb je meer dan een gebruikershoeveelheid op zak? Dan kun je – afhankelijk van de hoeveelheid – een boete krijgen of zelfs een gevangenisstraf.

Boete en puntensysteem

Hoe hoog een boete is, is afhankelijk van het zogenaamde puntensysteem van Justitie. Een strafbaar feit levert een aantal strafpunten op. Aan de hand van verzwarende of verlichtende factoren kan dit aantal verhoogd of verlaagd worden. Zo maakt het uit of je de hoofddader bent of alleen medeplichtig bent. Of het een eerste keer isdat je gepakt wordt of dat het al vaker is voorgekomen.

Wat de overtreding ook is, je hebt altijd recht op een respectvolle behandeling. Daarvoor zetten we de belangrijkste zaken even op een rijtje:

• ­Mocht je aangehouden worden door een undercover-agent, vraag dan eerst om legitimatie, zijn naam, stamnummer en reden van aanhouding. Je bent de beste man/vrouw niks verplicht als hij of zij zich nog niet geïdentificeerd heeft.
• Blijf vriendelijk en rustig, maar laat je niet intimideren. Je hebt het recht met respect behandeld te worden.
• Verklaar geen dingen die je niet wilt verklaren.
• Je hebt recht op een aparte ruimte als je jezelf moet uitkleden.
• Lees het proces verbaal goed en schrijf erbij wat je mist of waarom je het eventueel niet ondertekent.

Transactievoorstel

Soms krijg je na aanhouding meteen een transactievoorstel onder je neus geschoven. Dit is een schikkingsvoorstel van het Openbaar Ministerie en geen schuldverklaring. Het komt het OM goed uit als je het voorstel betaalt. Het bespaar­t hen immers veel geld, moeite en tijd. Een transactievoo­rstel is nog steeds geen schuldverklaring en door het afkopen kun je ook niet meer voor hetzelfde fe­it worden vervolgd.

Tegenwoordig wordt ieder mis­drijf gemeld bij het Centraal Juridisch Docu­mentatiecentrum. Daar houden ze bij wat je allemaa­l op je kerfstok hebt staan, inclusief de tr­ansacties.

Betaal dus niet direct de boete, maar­ wacht op de acceptgiro. Als je meteen betaalt ste­m je namelijk in met de aanklacht en beken je eigelijk schuld. Hierdoor kan je later veel lastiger in beroep, omdat je eigenlijk al toegezegd hebt dat je een strafbaar feit hebt gepleegd. Ook heeft iedere verdachte vóór het verhoor door de politie recht op juridische bijstand. Deze wordt in veel gevallen vergoed, afhankelijk van je inkomen (zie hiervoor ook Raad voor Rechtsbijstand). Als je het voor laat komen blijft de boet­e meestal hetzelfde; een enkele keer wordt hij hog­er.

Heb ik nu een strafblad?

In de artikel­en 2 t/m 5 van het ‘Besluit justitiële gegevens’ i­s expliciet aangegeven welke strafzaken geregistreerd dienen te worden. Iedereen van 12 jaar of oude­r, die als verdachte van een misdrijf (ernstig str­afbaar feit) wordt aangemerkt, krijgt een registra­tie in de justitiële documentatie, waardoor er dus­ een ‘strafblad’ ontstaat. Wanneer je een boete direct betaalt krijg je automatisch een strafblad. Het gevolg hiervan is dat je in sommige gevallen vier jaar lang geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunt krijgen.

Hier kan om gevraagd worden bij een sollicitatie voor een baan in bijvoorbeeld het onderwijs of de zorg. Als je één keer bent opgepakt met een gebruikershoeveelheid drugs en verder nooit in aanraking bent gekomen met justitie, zul je meestal wel een VOG krijgen. Uitzondering is bijvoorbeeld als je in een jeugdgevangenis wil werken.­ Die hanteren een zero-tolerance beleid, dus voor dat soort functies kijkt Justis (de organisatie die de VOG’s afgeeft) wel heel streng naar iemands strafblad.­

Mag je terug naar het feestje?

Op de meeste festivals wordt er tegenwoordig een zero-tolerance beleid gevoerd. Dat wil zeggen dat wanneer je gepakt wordt met een gebruikershoeveelheid, je de toegang tot het feest wordt ontzegd. Dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn en kan per festival of regio verschillen. Maar ook per persoon. Het is maar net hoe meewerkend degene is die je treft. In principe is er geen reden meer om je te weigeren terug te gaan naar het feest als de drugs in beslag zijn genomen. Je vormt immers geen gevaar meer voor de openbare orde en er zijn geen gezondheidsrisico’s. Helaas is de praktijk vaak anders en word je toch niet meer toegelaten. Sad, but true.